Σημείο αναφοράς για δεκαετίες. Ένα κτίριο που “έχτισε” χιλιάδες αναμνήσεις ντόπιων και επισκεπτών, ένα ΞΕΝΙΑ που φιλοξένησε ουκ ολίγες φορές διασημότητες και προσωπικότητες incognito! Το ΞΕΝΙΑ Καστανιάς δεν ήταν ποτέ απλά ένα κτίριο. Ένα ξενοδοχείο. Ήταν πάντα σημείο αναφοράς γι αυτό και όταν έκλεισε το 2012, η περιοχή έχασε κάτι απο την ταυτότητα της.
Ιδιοκτησία του ΕΟΤ, έδωσε δουλειά σε πολλούς ντόπιους που είχαν βεβαίως καταρτιστεί στον τουριστικό τομέα αλλά και μια ισχυρότατη οικονομική ένεση στην περιοχή. Οι επισκέπτες του, χειμώνα και καλοκαίρι, απολάμβαναν την εξαιρετική διαμονή παράλληλα όμως πραγματοποιούσαν και εξορμήσεις ευρύτερα, στο Φενεό και στην Στυμφαλία συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην τοπική οικονομία. Εκτεινόταν σε ένα οικόπεδο 8,6 στρεμμάτων, 1.350 τ.μ. και είχε δυναμικότητα 34 κλινών.
Το λουκέτο του 2012, υπήρξε πλήγμα. Το μέλλον…ήταν άγνωστο! Το άλλοτε γεμάτο απο κόσμο και ζωή ιδιαίτερο, με παραδοσιακή αρχιτεκτονική κτίριο , πλέον βυθιζόταν στην σιωπή και στην φθορά του χρόνου.
«Τα Ξενία αποτέλεσαν ένα τουριστικό κεφάλαιο σε περιοχές που ήταν ήδη αναπτυγμένες τουριστικά ή σε πόλεις και χωριά που βρίσκονταν μακριά από τον τουριστικό χάρτη», δήλωνε το 2018 στην «Καθημερινή» ο Γιάννης Πολύζος, πρόεδρος της ΕΤΑΔ και ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. «Ο ΕΟΤ χρησιμοποίησε το καλύτερο δυναμικό για την εποχή, που δεν ήταν απαραίτητα επώνυμοι, αλλά ήταν πρωτοπόροι, υπό την καθοδήγηση του Χαράλαμπου Σφαέλλου και του Αρη Κωνσταντινίδη. Όμως μερικές δεκαετίες αργότερα, το Δημόσιο δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις αλλαγές της τουριστικής αγοράς με αποτέλεσμα πολλά από τα Ξενία να κλείσουν.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΧΥΡΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ
Στα τέλη Νοεμβρίου του 2023 η ΕΤΑΔ αποφασίζει να ξεκινήσει διαδικασίες για την μακροχρόνια εκμίθωσή του στο πλαίσιο αξιοποίησης ενός δικτύου 26 ΞΕΝΙΑ που έχει στην ιδιοκτησία της. Αυτή βέβαια προυπόθετε ολική ανακαίνιση, η λειτουργία δεν θα ήταν εφικτή αλλιώς παρ όλο που έχει οικοδομηθεί από υλικά που ανθίστανται στο χρόνο, όπως πέτρα και πλάκες Καρύστου.
«Στο πλαίσιο του προγράμματος αξιοποίησης του χαρτοφυλακίου μας για το 2023 με συνέπεια φέρνουμε σήμερα εις πέρας έναν ακόμη στόχο για ένα σημαντικό ακίνητο που επί χρόνια έμενε αναξιοποίητο. Πιστεύουμε βάσιμα ότι μέσα από την επιτυχία του συγκεκριμένου διαγωνισμού θα προσφέρουμε μία ουσιαστική λύση για την αξιοποίηση του περιουσιακού στοιχείου, δημιουργώντας μία τουριστική υποδομή που θα παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους επισκέπτες της ευρύτερης περιοχής» δήλωνε τότε ο εντεταλμένος σύμβουλος, εκτελών χρέη διευθύνοντος συμβούλου της ΕΤΑΔ, Παναγιώτης Μπαλωμένος.
H διάρκεια της μίσθωσης θα ήταν 40 έτη από την υπογραφή της σύμβασης. Η τιμή εκκίνησης για το μίσθωμα ήταν 20.000 € και το βήμα του διαγωνισμού στο 5%.Οι ενδιαφερόμενοι, κλήθηκαν να ενημερωθούν και να καταθέσουν φακέλους στην διαγωνιστική διαδικασία. Την προκήρυξη της διενέργειας Ανοικτού Πλειοδοτικού, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.e-publicrealestate.gr, για τη μακροχρόνια εκμίσθωση του Ξενία Καστανιάς, στην Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας ανακοίνωσε η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. Αυτή η διαδικασία ολοκληρώθηκε πριν απο μερικές εβδομάδες.
Νέος ιδιοκτήτης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ είναι κραταιός επιχειρηματίας της Κορινθίας ο οποίος επιδιώκει να δώσει με την επένδυσή του αυτή νέο τουριστικό προσανατολισμό στην ορεινή Κορινθία, να αναγεννήσει ένα σημαντικό κύτταρο οικονομίας. Αν και η επιχειρηματική δύναμη και ευρύτητα είναι τεράστια, ο ίδιος έχει επιλέξει ένα χαμηλό προφίλ. Άλλωστε η ουσία βρίσκεται αλλού! Και η ουσία είναι πως, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές του exantas, οι εργασίες για την αναγέννηση του θρυλικού ΞΕΝΙΑ ξεκινούν σε λίγες ημέρες, στις αρχές Φεβρουαρίου. Ήδη γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να εγκατασταθεί στο χώρο ο εργολάβος.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, και δεν πρέπει να το παραλείψουμε, τον Ιούνιο του 2020
Λίτο θέμα είχε ανακινήσει σε συνάντηση της με τον Πρόεδρο της ΕΤΑΔ Αντώνη Μπέζα η Βουλευτής Κορινθίας κ.Μαριλένα Σούκουλη.
Λίγους μόνο μήνες μετά, τον Ιούνιο του 2021 η κ.Σούκουλη ανακοίνωνε πως το ξενοδοχείο Ξενία Καστανιάς συμπεριλήφθηκε στα Ξενία προτεραιότητας που θα δοθούν για εκμίσθωση μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας.
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΞΕΝΙΑΣ ΚΑΣΤΑΝΙΑΣ
Ο ξενώνας κατασκευάστηκε το έτος 1960, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Μπίτσιου με δυναμικότητα 12 κλινών. Αρχικά ο ΕΟΤ είχε επιχορηγήσει την Ομοσπονδία Εκδρομικών Σωματείων Ελλάδας για την ανέγερσή του σε οικόπεδο του δασαρχείου Κορινθίας, αλλά η ομοσπονδία δεν κατάφερε να το ολοκληρώσει και το δώρισε στον ΕΟΤ, που το αποπεράτωσε υπό την εποπτεία του Άρη Κωνσταντινίδη ο οποίος είχε αναλάβει το δίκτυο των ΞΕΝΙΑ. Ολοκληρώθηκε το 1966, “είχα εκπονήσει τη στατική μελέτη της επέκτασης καθώς και τα τεύχη δημοπράτησης” αναφέρει τον Ιούλιο του 2024 ο κ.Κώστας Κατσίγιαννης σε ένα νοσταλγικό ποστ στο διαδίκτυο. Η κάτοψη του ξενοδοχείου ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους δημιουργώντας επίπεδα με σκάλες και πλατώματα. Το Ξενία εκτίνετε σε ισόγειο και δύο ορόφους με τα δωμάτια να έχουν τοποθετηθεί στον πρώτο και δεύτερο όροφο και σε ένα κομμάτι του ισογείου στα δυτικά. Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι η πέτρα, το ξύλο, το μέταλλο, και οι πλάκες Καρύστου. Οι πόρτες και τα παράθυρα είναι ξύλινα με λεπτομέρειες από περσίδες και τζαμωτά. Ο αρχιτέκτονας επέλεξε να χρησιμοποιήσει υλικά όπως η πέτρα, το ξύλο, το μάρμαρο και οι πλάκες Καρύστου. Στα μπαλκόνια έχουν χρησιμοποιηθεί στο κιγκλίδωμα λεπτές μεταλλικές βέργες που συνδυάζονται με ξύλινες λεπτομέρειες.
Στην βορειοδυτική πλευρά, ο χώρος υποδοχής των πελατών, η είσοδος του εστιατορίου και οι βοηθητικοί χώροι. Τα δωμάτια που βρίσκονται στο ισόγειο έχουν πρόσβαση απευθείας στον κήπο μέσα στα έλατα και τη γενική βλάστηση. Ένα διαχωριστικό απομονώνει τον μικρό υπαίθριο χώρο κάθε δωματίου από το διπλανό του.
Το 1980 η αρμόδια υπηρεσία του ΕΟΤ αποφάσισε την επέκταση του ξενοδοχείου ώστε να ανταπεξέλθει στην αυξημένη ζήτηση. Ακολουθήθηκε η αρχική κεντρική ιδέα στις λιτές γραμμές και τη μορφολογία του κτιρίου και έτσι το Ξενία απέκτησε 34 δωμάτια με θέα, χώρους φαγητού ποτού και ξεκούρασης δίπλα στο τζάκι. Τη στατική μελέτη της επέκτασης καθώς και τα τεύχη δημοπράτησης είχε αναλάβει ο κ.Κώστας Κατσίγιαννης.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ “ΞΕΝΙΑ” ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ!
Το πρόγραμμα «Ξενία» για την ανάπτυξη το τουρισμού ξεκίνησε το 1951, σε μια Ελλάδα πληγωμένη από τον πόλεμο και τον Εμφύλιο, και ολοκληρώθηκε το 1967,αφήνοντας «προίκα» στη χώρα περισσότερα από 70 τουριστικά καταλύματα, εμβληματικά όσων αφορά τη φιλοσοφία του σχεδιασμού τους και την αρχιτεκτονική τους αξία. Στόχος ήταν η ανάδειξη του φυσικού κάλλους της χώρας και των αρχαιολογικών της μνημείων και η προσέλκυση ξένων επισκεπτών. Το όνομα τουΠρογράμματος «Ξενία» προέρχεται σαφώς από το προσωνύμιο «Ξένιος Ζεύς» του ύψιστου θεού του αρχαιοελληνικού Πάνθεου, του Δία. Ο θεός ήταν προστάτης των ξένων, σε μια εποχή που η φιλοξενία ήταν ηθικό χρέος και ο ξένος θεωρείτο ιερό πρόσωπο. Συμπληρωματικά αναφέρουμε πως το κλαδικό περιοδικό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου, που κυκλοφορούσε πριν το 1951, ονομαζόταν «Ξενία». Δηλαδή, ήταν ένα οικείο όνομα για τους επαγγελματίες που ασχολούνταν με τον τουρισμό.
Οι τέσσερις πρώτοι ξενώνες του ΕΟΤ που θα χρηματοδοτούνταν από την Αμερικανική Βοήθεια ανατέθηκαν σε γνωστούς αρχιτέκτονες της εποχής. Όπως αναφέρεται στην τελική έκθεση του Προγράμματος Έρευνας του ΕΜΠ (2012) με τίτλο «Μεταπολεμικός Μοντερνισμός – Αρχιτεκτονική, Πολιτική και Τουρισμός στην Ελλάδα 1950-1965», με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Παναγιώτη Τουρνικιώτη, «η επιλογή των τόπων έγινε κατ’ απαίτηση των Αμερικανών σε θέσεις όπου η επένδυση θα έχει άμεση απόδοση και υπό τον όρο πως τα έσοδα θα διατεθούν για την ανέγερση νέων τουριστικών εγκαταστάσεων». Έτσι επιλέγονται από τον ΕΟΤ οι Δελφοί, η Μύκονος (που συνδύαζε κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα με τις αρχαιότητες της Δήλου), το Ναύπλιο (ως η πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας, που βρίσκεται κοντά σε σημαντικούς αρχαιολογικούς προορισμούς, όπως η Επίδαυρος και οι Μυκήνες) και η Καστοριά (ως η πόλη της Βόρειας Ελλάδας που θα αποτελούσε την πρώτη στάση των ξένων τουριστών που θα έρχονταν οδικώς μέσω της τότε Γιουγκοσλαβίας). Η πρόταση για την Καστοριά δεν εγκρίθηκε από τους Αμερικανούς.
Επικεφαλής κατά την πρώιμη φάση (ως το 1957) του προγράμματος είναι ο αρχιτέκτονας Χαράλαμπος Σφαέλλος, ο οποίος ως διευθυντής της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΕΟΤ μελετά και επιβλέπει την ανέγερση των πρώτων Ξενία. Ακολουθεί η όψιμη φάση, με προϊστάμενο της Υπηρεσίας Μελετών τον αρχιτέκτονα Αρη Κωνσταντινίδη, τον σπουδαιότερο εκπρόσωπο του ελληνικού μοντερνισμού, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά: «… αποτελεί την πιο δύσκολη και πιο βασική αφετηρία για τη σύνταξη των σχεδίων των ξενοδοχείων. Το ξενοδοχείο χτίζεται άλλοτε μέσα στην πόλη, άλλοτε έξω από αυτήν αλλά όχι και πολύ μακριά της»40. Σε άλλο κείμενό του αναφερόμενος στην ένταξη στο τοπίο λέει: «Το πιο δύσκολο είναι πως θα τοποθετηθεί το κτίριο μέσα στο τοπίο. Δηλαδή σε κάποια αρμονία με τον φυσικό περίγυρο και έτσι που η νέα αυτή κατασκευή να μην προβάλλει παράξενη και αταίριαστη, αλλά να δείχνει σαν να υπήρχε από πάντοτε στη θέση που κατασκευάζεται σήμερα»
Η μελέτη για κάθε νέο ξενοδοχείο βασίστηκε: • στην εξέταση των τοπικών συνθηκών της κάθε περιοχής: το ανάγλυφο του εδάφους, τον προσανατολισμό του οικοπέδου, το κλίμα της περιοχής • στην προσαρμογή του νέου κτιρίου στην τοπική αρχιτεκτονική, μέσα από την ουσιαστική μελέτη της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ως σύνθεση χώρων και όγκων • σε συγκεκριμένο κτιριολογικό πρόγραμμα που καλείται να προσδιορίσει και να επιλύσει τις τουριστικές ανάγκες και να αναπτύξει τις τουριστικές δυνατότητες του κάθε τόπου εφαρμόζοντας τη γενικότερη τουριστική πολιτική.
Η περίπτωση του ΞΕΝΙΑ Καστανιάς έχει αποτελέσει και αντικείμενο πανεπιστημιακής Μελέτης ( δείτε εδώ ) Το 2025 είναι μια ημερομηνία ορόσημο πια. Το project αναγέννησης, ένα απο τα 28 που εκτελούνται ή θα εκτελεστούν σε ΞΕΝΙΑ της χώρας, ( Από τα συνολικά 28 ΞΕΝΙΑ που ανήκουν στη διοίκηση και διαχείριση της ΕΤΑΔ, 13 είναι μισθωμένα, 3 παραχωρημένα για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, 4 είναι ήδη σε διαδικασία διαγωνισμού μακροχρόνιας μίσθωσης ενώ για τα υπόλοιπα 4 επίκειται διαγωνισμός στις αμέσως επόμενες εβδομάδες )έχει στενό χρονοδιάγραμμα και οι εργασίες θα είναι εντατικές. Παράλληλα θα αναζητηθεί και προσωπικό το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες λειτουργίας της δομής. Είναι βέβαιο πως, σε ελάχιστους μήνες απο σήμερα, η ορεινή Κορινθία θα αποκτήσει έναν ακόμα λόγο για να την επισκεφθεί κανείς και να απολαύσει την φύση, τα προϊόντα, τις υπηρεσίες της!
